Skutki działania promieniowania UV
Promieniowanie ultrafioletowe ma złożony wpływ na organizm ludzki, a skutki jakie wywołuje są różnorodne. Efekty działania UV są zarówno pozytywne jak i negatywne.
Do korzystnego wpływu działania ultrafioletu na organizm ludzki zalicza się:
- Synteza witaminy D
- Światłolecznictwo, wykorzystywane w leczeniu chorób takich jak osteoporoza, łuszczyca, bielactwo czy podczas rekonwalescencji po różnego rodzaju urazach
Negatywne skutki działania promieniowania UV mają różnorodny charakter i zależą od różnych czynników np. głębokości przenikania promieniowania w skórę czy ilości pochłoniętej energii na co ma wpływ m.in. pora dnia i czas przebywania na słońcu.
Do negatywnych skutków promieniowania UV zaliczane jest fotostarzenie skóry, za które przede wszystkim odpowiedzialne jest promieniowanie UVA, które dociera do głębokich warstw skóry. Podczas ekspozycji na słońce powstają wolne rodniki, które mają niszczący wpływ na strukturę kolagenu. Fotostarzenie objawia się powstawaniem zmarszczek, przebarwień, teleangiektazji, przesuszeniem i zmniejszeniem elastyczności skóry.
Promieniowanie UVB wywołuje poparzenia słoneczne, rumień oraz odpowiedzialne jest za powstawanie opalenizny. Promieniowanie UVB powoduje również immunosupresję, czyli obniżenie funkcji immunologicznych. Pod wpływem UVB zmniejsza się ilość komórek Langerhansa, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Efektem tego jest obniżona reakcja immunologiczna, częste występowanie infekcji.
Najgroźniejszymi efektami promieniowania UV są zmiany przednowotworowe i nowotwory skóry (czerniak, rak podstawnokomórkowy i kolczystokomórkowy). Są to skutki przede wszystkim mutagennego działania promieniowania UVB.
Wpływ promieniowania UV na organizm:
| Mechanizm szkodliwego wpływu UV - objawy histologiczne | Objawy kliniczne, czyli co widzimy na naszej skórze? |
| Uszkodzenia DNA, keratynocytów, apoptoza | Rogowacenie słoneczne, nowotwory skóry |
| Uszkodzenia melanocytów | Przebarwienia, piegi, plamy słoneczne |
| Przerost gruczołów łojowych | Rozszerzone ujścia mieszków włosowych, zwiększona ilość wydzielanego sebum |
| Mieszkowa hiperkeratoza | Zaskórniki słoneczne |
| Elastoza, degradacja włókien kolagenowych, zmniejszenie ilości kolagenu typu I | Fotostarzenie się skóry (głębokie zmarszczki, utrata elastyczności, pogrubienie skóry) |
| Telangiektyczne naczynia | Teleangiektazje (powstawanie pajączków naczyniowych) |
| Zmiany czynności komórek Langerhansa | Miejscowa immunosupresja, reakcja fotoalergiczna |
